■ دیرینه‌ترین نسخه‌ی خطی شاهنامه‌ی فردوسی ، در دست‌رس کاربران اینترنت بخش عمومی

کهن‌ترین نسخه‌ی دست‌نوشتِ شاهنامه‌ی فردوسی که دیرینگی آن به سال 1217 میلادی بازمی‌گردد، از چندی پیش در پایگاه اینترنتی کتاب‌خانه‌ی همگانی فلورانس در دست‌رس همه‌ی کاربران اینترنت است. این نسخه تا سال گذشته در کتاب‌خانه و در جایی حفاظت‌شده در دیدرس همه‌ی دیدارکنندگان از موزه/کتاب‌خانه بود و بینندگان می‌توانستند ژرفای هنرهای ایرانی را در این کتاب ببینند و بستایند.

پس از جابه‌جایی کتاب‌خانه‌ی «مدیچی» از شهر رم به شهر فلورانس، این نسخه‌ی خطی شاهنامه که در آن زمان هیچ‌کس از ارزش و دیرینگی آن آگاه نبود، به فلورانس برده شد؛ و هنگامی که پروفسور «پیه‌مونتزه» که در این کتاب‌خانه سرگرم پژوهش در زمینه‌ی گردآوری نسخه‌های خطی ایرانی در کتاب‌خانه‌های ایتالیا بود، این نسخه‌ی دست‌نوشتِ کهن را دید، دریافت این کتاب که در زمره‌ی کتاب‌های مذهبی در لیست نسخه‌های خطی کتاب‌خانه دسته‌بندی شده، در واقع نسخه‌ای نفیس از شاهنامه‌ی فردوسی است.
او پس از بررسی‌های فراوان، برآورد کرد که دیرینگی و قدمتِ این دست‌نوشتِ آراسته به نگارگری‌های استادانه، به سال ۱۲۱۷ میلادی (برابر با ۶۱۴ هـ.ق، نزدیک به هشتصد سال پیش) بازمی‌گردد و بر پایه‌ی نشانه‌های در دست، کهن‌ترین و دیرینه‌ترین نسخه‌ی خطی یافته‌شده و موجود از شاهنامه‌ی فردوسی است.

همان‌گونه که گفته شد، این نسخه تا سال گذشته در کتاب‌خانه و در جایی حفاظت‌شده در دیدرس دیدارکنندگان از موزه/کتاب‌خانه بود و بینندگان می‌توانستند ژرفای هنرهای ایرانی را در این کتاب ببینند و بستایند؛ اما به‌علت آسیب‌هایی که این اثر نفیس در طول زمان دیده است، هم‌اینک این کتاب به گنجینه‌ی کتاب‌خانه برده شده، و به‌جایش نسخه‌ی دیجیتالی آن بر روی سامانه‌ی اینترنتی کتاب‌خانه گذاشته شده است.
این نسخه‌ی دیجیتالی که آماده‌سازیِ آن زمان زیادی هم برده، دارای ویژگی‌های برجسته‌ای است؛ برای نمونه، دوست‌داران چنان‌چه بخواهند، می‌توانند همه‌ی جزییاتِ این نسخه را با کیفیتِ بالا ببینند.
این نگارش دیجیتالی از کهن‌ترین شاهنامه‌ی خطی که در این نشانی در دست‌رس است، هم‌زمان با بیست‌وپنجم اردیبهشت (روز بزرگ‌داشت فردوسی والامقام) می‌تواند ارمغان و هدیه‌ای بسیار ارزنده باشد:
http://manoscritti.bncf.firenze.sbn.it/?p=2106

برگرفته از : وبگاه بنیاد «شهر کتاب»
بازنویسی و ویرایش : امیریاشار فیلا