صفحه شخصی امیر یاشار فیلا   
 
نام و نام خانوادگی: امیر یاشار فیلا
استان: اصفهان - شهرستان: اصفهان
رشته: کارشناسی نقشه برداری
شغل:  ویراستار، روزنامه‌نگار، کارشناس تولید محتوا و رسانه‌گر حوزه‌ی شهر، ساختمان، معماری و مهندسی
تاریخ عضویت:  1389/06/12
 روزنوشت ها    
 

 مدرک مهندسی «زنبور عسل» هم جعلی و ساختگی از آب درآمد ! بخش عمومی

14

آن‌گونه که دستاوردهای یک بررسی تازه نشان می‌دهند، آرایه‌ی شش‌ضلعی کامل شانه‌های کندوی عسل، که سال‌ها نمونه‌ای عالی از شکل‌گیری الگوهای طبیعی شناخته می‌شد، بیش‌تر از آن که ناشی از مهارت و کاربلدیِ زنبورها باشد، نتیجه‌ی نیروهای فیزیک است.






به گزارش نیچر، گروهی به سرپرستی «بهوشان کاریهالو» از دانشگاه کاردیف انگلیس، می‌گویند تنها کاری که زنبورها می‌کنند، ساختن سلول‌هایی با سطح مقطع دایره‌ای و و روی هم گذاشتن این استوانه‌هاست. بر پایه‌ی پژوهش آن‌ها، که در نشریه‌ی علمی «Royal Society Interface» منتشر شده، موم در اثر گرمای بدن زنبورها نرم شده و سپس در اثر کشش سطحی نقاط پیوستگی که در آن‌ها دیواره‌ی سه سلول به هم می‌پیوندند، شکل آشنای شش‌ضلعی پدید می‌آید.
این یافته‌ها کمک می‌کنند تا این بحث قدیمی که «آیا شانه‌ی عسل نمونه‌ای از مهندسی زیستی است یا فیزیکِ صِرف؟» سرانجام به پایان برسد.
یک آرایه‌ی هندسی معمولی از سلول‌های همسان با سطح مقطع‌های ساده‌ی چندضلعی، می‌تواند تنها به سه شکل وجود داشته باشد: مثلث، مربع یا شش‌ضلعی. از این سه ریخت، شش‌ضلعی‌ها فضا را با کم‌ترین مساحتِ دیوارها تقسیم می‌کنند؛ یعنی با این الگو، برای ساختِ یک شانه‌ی عسل، کم‌ترین میزان موم صرف می‌شود.

ـ یک مسأله‌ی تاریخی

آگاهی ما از این رویکرد اقتصادی به قرن چهارم پیش از میلاد بازمی‌گردد. در آن زمان، ریاضی‌دانی به نام «پاپوس» از اهالی اسکندریه، نوشت که زنبورها «یک دوراندیشی هندسی مشخص» دارند. اما در قرن هفدهم پس از میلاد، «راسموس بارتولین»، ریاضی‌دان دانمارکی ادعا کرد که حشرات هیچ نیازی به این‌گونه دوراندیشی‌ها ندارند. او گفت که شش‌ضلعی‌ها خودبه‌خود و در اثر فشار ناشی از تلاش هر زنبور عسل برای هرچه بزرگ‌تر درست کردنِ سلولِ خودش ساخته می‌شوند؛ درست همان‌گونه که وقتی چندین حباب را در یک لایه کنار هم قرار دهیم، ریخت و شکل شش‌ضلعی به خود می‌گیرند.
در سال 1917م./1296خ.، «دی‌آکری تامپسن»، جانورشناس اسکاتلندی، باز هم با استناد به رفتار حباب‌ها، ادعا کرد که کشش سطحی در موم نرم، دیواره‌های سلول را به تشکیل پیوندهای شش‌ضلعی سه‌لایه وامی‌دارد. گروهی به سرپرستی «کریستین پرک» نیز که در آن زمان در دانشگاه وارزبورگ آلمان بود، در سال 2004م./1383خ. نشان دادند که موم مایع تزریق‌شده در فضای میان یک آرایه‌ی شش‌ضلعی معمولی از چوب‌پنبه‌های استوانه‌ای، هنگامی که سفت و سرد شود، حالت شش‌ضلعی به خود می‌گیرد.

ـ موم گرم و مایع

این ایده را که زنبورها نخست سلول‌های استوانه‌ای می‌سازند و بعدها تبدیل به شش‌ضلعی می‌شود، در آغاز «چارلز داروین» پیشنهاد کرده بود؛ ولی او نمی‌توانست شواهد و نشانه‌های قانع‌کننده‌ای برای آن ارائه کند. «کاریهالو» توضیح می‌دهد که او و همکارانش ایده‌ی خود را از آزمایشی که پیش‌تر بر روی دسته‌ای از لوله‌های گرد پلاستیکی انجام داده بودند، گرفتند؛ که در آن آزمایش، هنگامی که لوله‌ها گرما دیدند و لرزانده شدند، سرانجام به شکل شش‌ضلعی درآمدند.

به این ترتیب، شاید چنین به نظر برسد که وقتی زنبورها خانه‌ی استوانه‌ای‌شکل خود را ساختند، دیگر کار خاصی برای انجام دادن ندارند. اما گویا آن‌ها سازندگان ماهری هیتند. برای مثال، آن‌ها می‌توانند سر خود به‌عنوان یک شاقول یا خط تراز به کار ببرند، و انحراف عمودیِ اندکی را که ممکن است سلول‌ها از افق پیدا کنند، اندازه گیری کنند، تا از بیرون ریختن عسل جلوگیری شود. همچنین، آن‌ها می‌توانند پهنای دیواره‌ها را نیز با دقت بسیار بالایی اندازه بگیرند. آیا باورکردنی‌ست که پس از این همه دقت، آن‌ها دیگر نقش فعالی در شکل‌گیریِ شش‌ضلعی‌ها از استوانه‌های ساخته‌شده نداشته باشند، و بگذارند که کشش سطحی کار را به پایان برساند؟

فیزیک‌دان و حباب‌شناسی به نام «دنیس ویایر» از ترینیتی‌کالج دوبلین، بر این گمان است که به‌احتمال زنبورها در این بخش هم نقش کلیدی دارند، هرچند که «کشش سطحی هم باید نقشی داشته باشد».
ویایر می‌افزاید: «اگر دمای درونی زنبورها برای روان شدنِ موم کافی‌ست، دمای عسل آماده‌شده‌ی آن‌ها هم همواره نزدیک به دمای روان شدنِ موم خواهد بود. در نتیجه، موم در آستانه‌ی ذوب شدن و روان گشتن قرار خواهد گرفت. این شاید بیش از آن که دستاورد باشد، یک بلا برای آن‌ها باشد».



برگرفته از :
«خبرآنلاین» (www.khabaronline.ir)
28 تیر 1392
برگردان و تنظیم : مجید جویا
وبرایش : امیریاشار فیلا

چهارشنبه 2 مرداد 1392 ساعت 09:15  
 نظرات    
 
پیمان شبستانی 02:23 پنجشنبه 3 مرداد 1392
2
 پیمان شبستانی
بابا بیخیال رفتی آمار این بدبختم دراوردی پتشو ریختی رو آب:-D
پیمان اکبری 07:38 پنجشنبه 3 مرداد 1392
0
 پیمان اکبری
مرسی
محمد مهدی مدرس نیا 08:28 پنجشنبه 3 مرداد 1392
0
 محمد مهدی مدرس نیا
بسیار جالب
ممنون
احسان درفشی 18:33 پنجشنبه 3 مرداد 1392
1
 احسان درفشی
در دوران دانشجوییم یه رفیقی داشتم که کندودار بودند. ازش که پرسیدم در مورد این شش ضلعیها ، گفت :
ما صفحه های موم رو که ضخامتشون حدود 1 میلیمتره و در دو طرفش این شش ضلعیها با ارتفاع خیلی کم وجود داره رو از بازار میخریم . زنبورها هم روی همون شش ضلعیها موم میچسبونن و ... .
این صفحه هارو مثل مهرهای برجسته پرسی ، کارخانه ای تولید میکنند.
این که از زنبورهای شهری ، البته این مقاله در مورد زنبورهای وحشی طبیعته
نیما محسون 22:49 پنجشنبه 3 مرداد 1392
0
 نیما محسون
جالب بود.متشکرم مهندس جان
امیر یاشار فیلا 13:24 آدینه 4 مرداد 1392
2
 امیر یاشار فیلا

با سپاس از همه‌ی دوستان بابت ابراز لطف‌شان؛

جناب مهندس درفشی، به نکته‌ی جالبی اشاره فرمودید. هیچ خبر نداشتم که دست‌اندرکارانِ این صنعت، از چنین ترفندها و شیوه‌هایی هم برای بالا بردنِ تولید عسل بهره می‌جویند. سپاس.

پیمان جان، من بی‌تقصیرم.
هرکی هرچی گفته، دروغ گفته.
می‌خواین، روبه‌رو کنین ...

;-)
مائده علیشاهی 16:40 شنبه 5 مرداد 1392
0
 مائده علیشاهی
جالب بود... :)
ممنون
امیر یاشار فیلا 01:03 یکشنبه 11 مرداد 1394
1
 امیر یاشار فیلا


پیش‌تر مدرک مهندسی زنبورهای عسل تقلبی و ساختگی از آب درآمده بود
اما یافته‌هایی تازه، مدرک پزشکی زنبور ملکه را تأیید کرده‌اند :
یافته شدنِ سازوکار واکسیناسیون زنبورهای کندو از سوی ملکه

 

پژوهشگران پس از بیش از ده سال مطالعه به این نتیجه رسیدند که زنبور ملکه با نوعی پروتیین ویژه در بدن خود، لاروهای خود را در برابر عوامل بیماری‌زای بیرونی واکسینه و ایمن می‌سازد.

سال‌هاست که می‌دانیم زنبورها در برابر بسیاری از عوامل بیماری‌زای موجود در بیرون از کندو ایمن هستند. با این همه، تا کنون سازوکار دقیق این فرآیند ایمن‌سازی روشن نبود. دستاوردهای یک بررسی که به‌تازگی منتشر شده، نشان می‌دهد که این کار با به‌کارگیری نوعی پروتیین ویژه در بدن زنبور ملکه روی می‌دهد.
در یک کلونی زنبور عسل، زنبور ملکه بسیار کم لانه را ترک می‌کند و زنبورهای کارگر برای او خوراک می‌آورند. زنبورهایی که برای یافتن خوراک به بیرون می‌روند، ممکن است در طی فرآیند جمع‌آوری گرده و شیره‌ی گیاهان، مواد بیماری‌زای گوناگونی را نیز با خود به لانه بیاورند. در کندو، زنبورهای کارگر این گرده را به «ژل سلطنتی» (Royal Jelly) تبدیل می‌کنند. ژل سلطنتی ماده‌ی ویژه‌ای است که تنها برای خوراکِ ملکه ساخته می‌شود و اتفاقاً  انواع باکتری‌های موجود در فضای بیرونی را نیز دربردارد.
پس از آن که زنبور ملکه این مواد را مصرف کرد، این مواد بیماری‌زا وارد دستگاه گوارش او می‌شوند و در بخشی از بدن که همانند کبد انسان است، اندوخته می‌شوند. در این‌جا، باکتری‌های بیماری‌زا با گونه‌ای پروتیین به نام «ویتلوژنین» (vitellogenin) پیوند برقرار می‌کنند و با این روند، از راه خون به تخم‌هایی که زنبور ملکه می‌گذارد انتقال می‌یابند. این‌گونه است که دستگاه ایمنی این زنبورهای جوان در برابر این باکتری‌های بیماری‌زا ایمن می‌شود. در واقع، فرآیند انتقال عوامل بیماری‌زا از راه خوراک ملکه به زنبورهای جوان، کارکردی همانند واکسیناسیون دارد.

 Bee-collecting-pollen
ـ امیدی برای طراحی واکسن‌های نوین برای حشرات

با این که زنبور ملکه فرزندان خود را در برابر بسیاری از بیماری‌ها ایمن می‌کند، باز هم عوامل بیماری‌زای گوناگونی هستند که این حشره در برابر آن‌ها ایمن نیست. برای نمونه، گونه‌ای بیماری با نام «بیماری لوک آمریکایی» (American Foul Brood) که به اختصار AFB نامیده می‌شود، می‌تواند به‌سرعت فراگیر شود و همه‌ی زنبورهای کندو را بکشد. باکتری این بیماری، لاروهای جوان را هدف می‌گیرد و از راه گرده‌ی‌ آلوده‌ی گل‌ها منتشر می‌شود. دانشمندان امیدوارند دریافتِ سازوکار واکسیناسیون طبیعی زنبورها بتواند در آینده به آن‌ها برای طراحی شیوه‌هایی برای ایمن‌سازیِ این حشره‌ها در برابر بیماری‌هایی از این دست کمک کند.

ـ دلیل اهمیت این یافته برای ما

در شش دهه‌ی گذشته، جمعیت زنبورهای عسل و کندوهای آن‌ها در جهان روندی کاهشی داشته است. تنها در آمریکا شمار کندوهای این حشره از شش‌میلیون در سال 1947 به دو و نیم میلیون در  همین سال میلادی کاهش یافته است. جالب این‌جاست که عوامل بیماری‌زا تنها عامل این پدیده نیستند و برای نمونه «اختلال کاهش جمعیت زنبورهای عسل» یکی دیگر از مشکلات صنعت زنبورداری است و هنوز جزییات زیادی درباره‌ی آن به دست نیامده است.

زنبورهای عسل نقش مهمی در گرده‌افشانی و در نتیجه تولید فرآورده‌های کشاورزی دارند و بروز هرگونه گرفتاری برای آن‌ها در پایانِ زنجیره به تهدید امنیت خوراکی جهان می‌انجامد. به همین دلیل است که دریافتِ سازوکار ایمنی و یافتن راه‌هایی برای ایمنی و سلامت بیش‌تر این حشره می‌تواند در فرجام کار برای جامعه‌ی بشری سودمند باشد.

افزون بر این، یافته‌ی تازه شاید جنبه‌های سودمند دیگری نیز داشته باشد: همه‌ی گونه‌های تخم‌گذار همچون انواع ماهی، ماکیان، خزندگان، دوزیستان و حشره‌ها در تن خود پروتیین «ویتلوژنین» را دارند. به همین دلیل شاید صنایع خوراکی بتوانند با ساختن واکسن‌هایی طبیعی، راهی کم‌هزینه برای ایمن‌سازی بیش‌تر گونه‌هایی که به مصرف خوراکی می‌رسند، بیابند. این کار به‌ویژه در کشورهای نیازمند و درحال‌توسعه می‌تواند بسیار سودمند و راه‌گشا باشد.

 

برگرفته از :  journals.plos.org/plospathogens