گذر تیر با خورشیدگرفتگی تفاوت دارد. در خورشیدگرفتگی ماه از جلوی گِرده‌ی خورشید می‌گذرد و چون از دید زمینی‌ها اندازه‌ی گِرده‌ی ماه در آسمان با گرده‌ی خورشید برابر است، پس از دید بیننده‌ی زمینی، گِرده‌ی ماه به کلی گِرده‌ی خورشید را می‌پوشاند و این‌گونه می‌شود که می‌بینیم در میانه‌ی روز،گویی شب می‌شود و درخشش ستاره‌ها در آسمان پدیدار می‌شود. اما به هنگام گذر تیر اگر با تلسکوپ (مجهز به فیلتر استاندارد خورشیدی) به خورشید نگاه کنیم، گذر این سیاره را به صورت نقطه‌ی کوچکِ سیاه‌رنگی از برابر خورشید خواهیم دید. زیرا تیر در مقایسه با ماه بسیار دورتر از زمین است و بسیار کوچک دیده می‌شود.
بیستم اردیبهشت ۱۳۹۵ این پدیده را در ایران از حدود ساعت ۱۵:۴۰ می‌توان دید. گذر تیر از برابر گِرده‌ی خورشید بیش‌تر از هفت ساعت به درازا می‌کشد و خورشید برای زمینیان درحالی‌که تیر دارد از برابر آن می‌گذرد، غروب می‌کند.
ساکنان تهران و اصفهان می‌توانند عصر دوشنبه از حوالی ساعت ۱۵ به برج میلاد تهران یا مرکز نجوم ادیب اصفهان («خانه‌ی علم»، خیابان سعادت‌آباد) بروند و این پدیده را با تلسکوپ‌های مجهز تماشا کنند. همچنین، می‌توانید با دوربین گوشی‌های تلفن همراهتان از این پدیده عکس بگیرید. با زمان‌سنجیِ لحظه‌های آغاز این پدیده که زمان‌های تماس‌های اول و دوم خوانده می‌شوند، با بهره‌گیری از روابط ریاضی و هندسه می‌توان فاصله‌ی زمین تا خورشید را محاسبه کرد.
این محاسبات در شماره‌ی ۲۵۵ مجله‌ی «نجوم» (اردیبهشت ۱۳۹۵) که هم‌اکنون روی پیشخوان دکه‌های فروش مطبوعات است، شرح داده شده است. گذر تیر ۲۰ آبان ۱۳۹۸ بار دیگر رخ خواهد داد (که البته در آن زمان ایران جای چندان مناسبی برای تماشای این پدیده نیست). پس از آن، باید تا ۱۶ آبان ۱۴۱۱ برای تماشای پدیده‌ی گذر تیر منتظر بمانیم.
این فرصت ناب را از دست ندهید!
|
|
