■ سنجش کیفیت و ظرفیتِ گردشگری شهری بر پایه‌ی الگوی رفتاریِ گردشگران و جامعه‌ی میزبان بخش عمومی

شهرها دارای جاذبه‌های گردشگریِ فراوان‌اند و از همین رو، گسترش گردشگریِ شهری پایدار و مدیریتِ خردمندانه‌ی آن، نیازمند برنامه‌ریزی است. در این مطالعه، هدف سنجش و ارتقای ظرفیت پذیرش گردشگری شهر اصفهان در راستای توسعه‌ی پایدار گردشگری بوده است.

 

 

نام مقاله :

سنجش کیفیت و ظرفیتِ گردشگری شهری بر پایه‌ی الگوی رفتاریِ گردشگران و جامعه‌ی میزبان

نمونه‌ی موردی : شهر اصفهان

 

پدیدآورندگان :

فرانک سیف‌الدینی ، محمد شعبانی‌فرد ، علی حسینی ، مصطفی رشیدی

 

چکیده :

شهرها دارای جاذبه‌های گردشگریِ فراوان‌اند و همواره گردشگرانِ پرشماری را به سوی خود جذب می‌کنند. از همین رو، گسترش گردشگریِ شهری پایدار و مدیریتِ خردمندانه‌ی آن، نیازمند برنامه‌ریزی است. در دهه‌های اخیر رشد و توسعه‌ی صنعت گردشگری و اتخاذ آن به عنوان یکی از کنش‌های عمده‌ی اقتصادی از سوی کشورهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه،‏ برنامه‌ریزان را بر آن داشته است تا به‌منظور توسعه‌ی
فعالیت‌های گردشگری، به دو مقوله‌ی مهم توجه کنند: نخست، افزایش کیفیت تجربه‌ی گردشگری؛‏ دوم، تلاش در راستای حفظ منافع جوامع میزبان.

در این مطالعه، هدف سنجش و ارتقای ظرفیت پذیرش گردشگری شهر اصفهان در راستای توسعه‌ی پایدار گردشگری بوده است. این بررسی از گونه‌ی توسعه‌ای و روش آن کمّی،‏ تحلیلی،‏ پیمایشی است. در این تحقیق، شهر اصفهان به دلیل برخورداری از جاذبه‌های فراوانِ گردشگری و اهمیت بسیار آن در سطح ملی و منطقه‌ای، و همچنین به دلیل چندنقشی بودن، برگزیده شده است.

قلمروی زمانی تحقیق، فروردین 1388 تا آذر 1388 بوده است. دستاوردهای این تحقیق نشان می‌دهند که ظرفیت پذیرش و کیفیتِ گردشگریِ این شهر از دید گردشگران، بیش از ظرفیت پذیرش بالفعل این شهر است؛ هرچند که تسهیلات و زیرساخت‌های گردشگریِ این مقصد هنوز در مرحله‌ی توسعه است. این مقصد در مرحله‌ای قرار گرفته است که به آندک‌اندک آثار ویرانگر محیطی و اجتماعی ـ اقتصادیِ آن از سوی گردشگران درک می‌شود؛ و مدل تحقیق
نیز تأیید کرده است که حجم گردشگران، بیش از ظرفیت پذیرش این شهر است.

روی‌هم، می‌توان نتیجه گرفت که به دلیل حجم ورودیِ گردشگران بیش از ظرفیت پذیرش کالبدیِ این مقصد گردشگری، جامعه‌ی میزبان نیز تأثیراتِ نامطلوب و منفی گردشگری را در ابعاد گوناگونِ اقتصادی ـ اجتماعی ـ محیطی ـ کالبدی احساس کرده‌اند. از دیگر سو، کیفیت تجربه‌ی گردشگری نیز در شهر اصفهان رو به کاهش است و تنها وجود جاذبه‌های بااهمیت در این شهر باعث جذب گردشگران به این مقصد شده است و امکانات و تسهیلاتِ
مناسب گردشگری نتوانسته است نقشی درخور در این میان ایفا کند.  

 

کلیدواژه‌ها :

گردشگری شهری ، مقصد گردشگری ، ظرفیت پذیرش ، جامعه‌ی میزبان ، آثار محیطی ـ اجتماعی ، سنجش کیفیتِ گردشگری ، جاذبه‌های گردشگری.