■ به یاد خرمشهر و پایداری 35‌روزه‌ی دلاورانش بخش عمومی

 

 

به یاد خرمشهر و پایداری 35‌روزه‌ی دلاورانش

 

چهارم آبان‌ماه (دیروز) سی‌ویکمین سالگرد سقوط خرمشهر در جنگ عراق علیه ایران بود.

پس از حمله‌ی سراسری عراق در سی‌ویکم شهریورماه سال 1359 خورشیدی، عملاً خرمشهر از بعدازظهر همان روز زیر آتش سنگین ارتش عراق قرار گرفت. ارتش متجاوز عراق با ریختنِ آتش سنگین و هجوم قوای رزمی‌اش به خرمشهر و محاصره‌ی آن، طرح‌ریزی کرده بود که هماهنگ با برنامه‌ی اشغال سه‌روزه‌ی استان خوزستان، خرمشهر را به اشغال خود درآورد.

نیروهای ارتش عراق در چهارمین روز از دو محور جاده‌ی شلمچه و جاده‌ی اهواز به دروازه‌های شهر رسیدند و طی چند حمله سعی داشتند به درون شهر نفوذ کنند که هر بار با مقاومت و پایداری دلاورانِ دفاع‌کننده، ناچار به عقب‌نشینی می‌شدند. با گذشت چند روز از آغاز محاصره، مردم شهرهای کوچک درقالب یگان‌های دفاع و واحدهای جنگ‌های نامنظمِ شهید چمران، خود را به درون شهر رساندند. ولی به دلیل مدیریت نامناسب
و پاره‌ای کارشکنی‌ها و نبود حمایت لجستیکی و نبود آتش توپخانه‌ی خودی، سرانجام خرمشهر پس از ۳۵ روز مقاومت، در تاریخ چهارم آبان‌ماه 1359 سقوط کرد و به دست متجاوزان عراقی افتاد. آخرین نیروهای مدافعِ شهر نیز که زنده مانده بودند، سحرگاه همان روز با عبور از رود کارون شهر را تخلیه کردند.

در سی‌ویکمین سالگرد آن رویداد تلخ، یاد رشادت‌ها، فداکاری‌ها و شجاعت‌های همه‌ی آن دلاورانِ ازجان‌گذشته را که مانع از تحقق برنامه‌ی متجاوزان برای اشغالِ سه‌روزه‌ی استان خوزستان شدند، گرامی می‌داریم و به آن‌ها ادای احترام می‌کنیم.

اما این پایان کار نبود: خرمشهر، با پایداری‌ها و ازخودگذشتگی‌هایی از همین سنخ، پس از ۵۷۵ روز در ساعت ۱۱ صبح روز سوم خرداد 1361 آزاد شد و به آغوش میهن بازگشت. تلفات ایران در جریان این عملیات 6هزار کشته و 24هزار زخمی
بود؛ یاد همه‌ی آن دلاورانِ غیرتمند گرامی، و راه و نگاهشان مستدام باد.

 

تاقچه‌ی یکی از خانه‌های خرمشهر، پس از آزادی شهر؛ آثار اشغال و زخم گلوله‌ها بر سینه‌ی دیوار پیداست (عکس از زنده‌یاد استاد بهمن جلالی)

 

 

از چهارم آبان، خاطره‌ی تلخ دیگری نیز در یاد این خاکِ زخم‌خورده و مردمِ غیورش نقش بسته است: ددمنشانِ ارتش عراق، در یکی از حملاتِ پرشمارشان به مناطق مسکونی و غیرنظامیِ کشورمان، در حدود ساعت ۱۷:۱۰ بعدازظهر چهارم آبان‌ماه سال
1362، در حالی که دانش‌آموزان نوبت عصر مدرسه‌ی شهید حمداللّه پیروز در شهر بهبهان (در استان خوزستان) در کلاس‌های درس خود بودند، آن را آماج اصابت حمله‌ی موشکی قرار دادند، که بر اثر آن، ۶۹ دانش‌آموز، ۴ آموزگار و یک خدمتگزار کشته و ۱۳۰ دانش‌آموز و ۱۱ آموزگار
زخمی شدند. شدت حمله به اندازه‌ای بود که ساختمان مدرسه کاملاً نابود شد.

موشک‌های به‌کاررفته در این حمله، ساخت شوروی و فرانسه بودند.