دانشمندان و دست‌اندکارانِ ناسا در نشستِ رسانه‌ای پریشبِ خود، یافته‌های تازه‌ی سه پژوهشی را که به‌تازگی بر پایه‌ی نشانه‌ها و آگاهی‌های گردآورده‌ی فضاپیمای «
Maven» به انجام رسیده‌اند، اعلام کردند و دلایل وضعیت کنونی اتمسفر مریخ را برشمردند.
اوضاع مریخ که اکنون بیابانی سرد و یخ‌زده شده، همیشه این‌گونه نبوده است؛ نزدیک به چهارمیلیارد سال پیش، مریخ اتمسفری بسیار ستبر داشته، که با داشتن اندازه‌هایی بسنده از گازهای گوناگون می‌توانسته سراسر رویه‌ی این سیاره را گرم نگه دارد، نگهبان و نگه‌دار اقیانوس‌ها باشد و زمینه‌ساز زیست‌پذیر بودنِ مریخ باشد.
پژوهشگران ناسا در نشستِ رسانه‌ایِ پنج‌شنبه‌شب تأکید کردند که توفان‌های خورشیدی عامل از میان رفتن اندک‌اندکِ اتمسفر مریخ بوده‌اند: توفان‌های خورشیدی خردخرد و آهسته اما پبوسته اتمسفر مریخ را ربوده‌اند و لاغرش کرده‌اند و زمینه‌ساز نابودی‌اش شده‌اند. «
Maven» به‌تازگی توفان خورشیدیِ بزرگی را در هنگام رسیدن به مریخ رصد کرده، که آگاهی‌هایی ارزشمند و کلیدی برای دانشمندان ناسا دربرداشته است. به گفته‌ی دست‌اندرکارانِ ناسا، اطلاعات دریافت‌شده نشان می‌دهند که به‌گونه‌ی میانگین هر ثانیه ۱۰۰ گرم از اتمسفر مریخ را بادهای خورشیدی می‌ربایند.
اتمسفر مریخ امروزه از نظر غلظت نزدیک به یک‌درصدِ اتمسفر زمین است و همین انمسفر اندک نیز پیوسته به فضای بیرون نشت می‌کن.
بادهای خورشیدی (Solar wind) جریانی از ذرات یونی (پلاسما) انرژی‌داری هستند که از سوی خورشید در همه‌ی راستاهابه فضا پرتاب و گسیل می‌شوند. همین بادها و توفان‌های خورشیدی هستند که در برخورد با لایه‌های بیرونی اتمسفر زمین شفق‌های قطبی را پدیدار می‌کنند و حتا گاهی باعث بروز اختلال در جریان‌های برق و سامانه‌های ارتباطاتی می‌شوند.
دانشمندان داستان اتمسفر مریخ را به برداشتن خردخردِ سکه‌هایی ناچیز از یک قلک مانند کرده‌اند: برداشت‌های اندکی که در درازمدت همه‌ی اندوخته را بر باد می‌دهد و قلک را تهی می‌کند.
اتمسفر مریخ از 95.32درصد دی‌اکسیدکربن، 2.7درصد نیتروژن، 1.6درصد آرگون و 0.4درصد اکسیژن و دیگر گازها تشکیل شده است. بادهای خورشیدی اما پیوسته باعث گریز گازهای سیاره‌ی سرخ به فضای میان سیاره‌ایِ منظومه‌ی خورشیدی شده‌اند. به گفته‌ی دانشمندان، میلیاردها سال پیش که خورشید هم جوان‌تر بوده، این کنش شدیدتر بوده است. این روند ـ که در واقع مریخ را از سیاره‌ای گرم، پرآب و زیست‌پذیر در طی سالیان به بیابان سرد و یخ‌زده‌ی کنونی تبدیل کرده ـ همچنان با شدتی کم‌تر ادامه دارد.
میدان مغناطیسی نیرومند و اتمسفری که زمین دارد، سیاره‌ی مادری ما را در برابر انفجارهای پیوسته‌ی شراره‌های خورشیدی و ذرات درون‌اتمی پراکنده‌شده از سوی خورشید، در پناه و مصون می‌دارد. مریخ اما این وضعیت را ندارد؛ میدان مغناطیسی این سیاره بسیار ضعیف است و هنگامی که توفان‌های خورشیدی به لایه‌ی های بیرونی اتمسفرش می‌رسند، اتم به اتم آن را می‌سایند و اجزای تشکیل‌دهنده‌اش را جدا می‌کنند و می‌کاهند.
ناسا چندی پیش
در نشست رسانه‌ایِ دیگری اعلام کرد که در مریخ آبِ روانِ نمک‌دار هست. این شورآب مایع که اکنون در فصل گرمای مریخ بر روی این سیاره روان است، میلیاردها سال پیش و زمانی که مریخ اتمسفری ستبر داشته، به‌احتمال فراوان آن‌قدر گرم بوده که همزاد سرخ زمین، رودخانه و دریاچه و اقیانوس‌های پرآب داشته باشد.
برگرفته از :
nasa.gov و
sciencealert.com برگردان و آماده‌سازی :
امیریاشار فیلا 
