اوجنیو گالدیری، معمار و مرمت‌گر ایتالیایی که مرمت شماری از بناهای تاریخی ایران، از جمله کاخ عالی‌قاپو، چهل‌ستون و هشت‌بهشت را به عهده داشت، درگذشت.
آقای گالدیری در سال ۱۹۲۵ در شهر ناپل به دنیا آمد، اما در نوجوانی با خانواده‌ی خود به رُم مهاجرت کرد و در این شهر به تحصیل پرداخت.
او از دهه‌ی ۱۹۶۰ میلادی به ایران رفت و سرپرست کارهای مرمتی موسسه‌ی شرق‌شناسی ایتالیا، ایزمئو، در ایران شد.
وی کار خود را ابتدا در کاخ عالی‌قاپو آغاز کرد و سپس به انجام کارهای مرمتی در مسجدجامع اصفهان و کاخ‌های چهل‌ستون و هشت‌بهشت پرداخت.
فعالیت‌های گالدیری در ایران، افزون بر آن که توانست منجر به حفظ تعدادی از مهم‌ترین بناهای معماری ایرانی شود، باعث شناخت بهتر آن‌ها نیز شد. فعالیت‌های او همچنین باعث شد الگوی مناسبی برای چگونگی مرمت و حفاظت از بناهای تاریخی در ایران پدید آید.
کارهای مطالعاتی و مرمتی موسسه‌ی ایزمئو در مسجدجامع اصفهان، که به سرپرستی گالدیری صورت گرفت، توانست ابهام‌های فراوانی را که در مورد تاریخ و دوره‌های معماری این مسجد تاریخی وجود داشت، رفع کند. این مطالعات نشان داد برخلاف تصور رایج در آن زمان، مسجدجامع پیش از دوران سلجوقی نیز وجود داشته و دارای دوره‌های متعدد معماری بوده است.
در کاخ عالی‌قاپوی اصفهان، برنامه‌ی مرمتی موسسه‌ی ایزمئو به مدت ده سال به سرپرستی آقای گالدیری پیش رفت و ضمن نجات‌بخشی ساختمان و برطرف کردن آسیب‌های ساختار و تزیینات آن، در مورد تاریخ و نحوه‌ی شکل‌گیری این ساختمان مهم نیز برای نخستین بار اطلاعات جالب توجهی به دست آمد.
او همچنین سرپرست مطالعه و مرمت تعدادی از بناهای تاریخی در ولایت غزنی در افغانستان نیز بوده است. به جز ایران و افغانستان، گالدیری از طرف موسسه‌ی ایزمئو سرپرستی عملیات مرمت در کشور عمان را نیز برعهده داشت و در دهه‌ی 90 میلادی از طرف وزارت امورخارجه‌ی ایتالیا، پروژه‌ی مرمت شهر تاریخی صنعا در یمن را نیز هدایت کرد.
او در سال ۱۹۸۰ میلادی «جایزه‌ی معماری آقاخان» را به دلیل مرمت بناهای تاریخی در شهر اصفهان دریافت کرد.
اوجنیو گالدیری، روز سوم ماه نوامبر، در حالی که همواره شیفته‌ی بازگشتِ دیگربار به ایران بود، در دفتر کار خود در شهر رم با دنیا وداع کرد.
منبع : خبرنامه‌ی پایگاه اینترنتی معماری و هنـر معاصر
