گرچه همه گمان میکنند که دادهها و اطلاعات، جاودانه و همیشگیاند، مهندسی به نام «رابرت گراس» (Robert Grass)، از پژوهشگرانِ بنیاد «ETH» در زوریخ (سوییس) بر این باور است که در حقیقت دادهها بسیار آسیبپذیر و شکنندهاند، و از همین رو میکوشد تا برای اندوختن و ذخیرهسازیِ جاودانهی دادهها و آگاهیها راهی بیابد.
گراس میگوید: «دیسکهای سخت یا همان هارددرایوها و انباشتگاههای فیزیکیِ اندوزشِ دادهها مانند کتابها، با گذشت زمان فرسوده میشوند و از میان میروند.» از این رو، او به دنبال یافتن راهی برای گنجاندن و اندوختنِ دادهها و اطلاعات درونِ انباشتگاه یا مخزنی است که برای میلیونها سال پایدار و ماندگار باشد: DNA.
رشتهپژوهشهایی در سال 2012 نشان دادند که ترجمه و بازخوانیِ یک مگابایت داده در چارچوبDNA شدنی است. DNA زبانِ ویژهی خود را دارد که با در پی هم آمدنِ رشتههایی از نوکلئوتیدها نوشته میشود. همچنین، DNA این توان و کارآیی را دارد که حجم بیشتری از دادهها را در فضایی کوچک بگنجاند. از دید نظری، یک گرم DNA میتواند 455 اگزابایت داده را در خود بیندوزد. این گنجایش، برای اندوختنِ همهی آگاهیها و دادههای گوگل، فیسبوک، و همهی دیگر شرکتهای بزرگِ فنآوری بس خواهد بود.
اما گرفتاری و مشکلی که بر سر راه پژوهشهای آقای گراس و همکارانش در زمینهی بهره جُستن از DNA بهعنوان اندوزنده و ذخیرهساز دادهها هست، این است که تاکنون به ماندگاریِ دادهها در گذر زمان توجهی نشده است؛ عاملی که به گفتهی گراس اهمیتی بسیار دارد.
مهندس گراس اکنون همراه با همکارانش در بنیاد ETH زوریخ شیوهای را ابداع کرده است که نهتنها میتواند همهی دادههای فیسبوک و ویکیپدیا را درون یک لولهی آزمایشگاهی بگنجاند، همچنین توان و قابلیتِ آن را دارد که این اطلاعات را برای همیشه نگه دارد و حفظ کند.
وی با الهام گرفتن از سنگوارههای باستانی که در آنها DNA جانداران در شرایطی بسیار پایدار حفظ و ماندگار شدهاند، این راهکار نوین را پیشنهاد کردهاست: DNA در واکنش با آب و اکسیژن دچار پوسیدگی میشود، اما با بستهبندیِ DNA سنتزشده درون فضایی شیشهای، گراس توانست جلوی پوسیدگیِ DNA را بگیرد. با این همه، هیچ شیوهی محافظتی بیعیب و بیکاستی نیست. از این رو، «رینهارد هکل» (Reinhard Heckel)، همکار گراس برای از میان برداشتنِ کاستیهای این شیوه پیشنهاد داده است که رشتههایی را به DNA بیفزایند تا چنانچه بخشی از دادهها از دست رفت، بتوان آن را بازیابی کرد.
برگرفته از :
www.ethz.ch و
www.gizmag.com برگردان، ویرایش و آمادهسازی :
امیریاشار فیلا ■ نکتهی آموزشی ـ ویرایشی :
ـ بهجای «احیای اطلاعات»، بنویسیم و بگوییم : «بازیابیِ دادهها».