با کلیک بر روی تصویر، مطلبی دیگر مرتبط با موضوع، در دسترس شما خواهد بود.«آیرین شیوایی»، پژوهشگر مقطع فوقدکتری دانشگاه آریزونا و عضو تیم علمی «جیمز وب»، از دانشمندان ایرانی، در توسعهی این تلسکوپ بسیار مهم نقش به سزایی را ایفا کرده است. آیرین شیوایی مدرک کارشناسی رشتهی فیزیک از دانشگاه تهران و کارشناسی ارشد اخترفیزیک از دانشگاه کالیفرنیا دارد.
در تاربرگ دکتر آیرین شیوایی در وبگاه ویبلی (ireneshivaei.weebly.com) او دربارهی نقش خود در این تلسکوپ گفته است: در رصدخانهی استیوارد دانشگاه آریزونا، من عضوی از تیم علمی «رصد زمان تضمینشده» (GTO) ابزار فروسرخ میانی (MIRI) و دوربین مادون قرمز نزدیک (NIRCam) هستم. «وب» به چهار ابزار علمی برای کمک به مشاهدات خود مجهز شده است، شامل: دوربین مادون قرمز نزدیک (NIRCam)، طیفنگار مادون قرمز نزدیک (NIRSpec)، ابزار مادون قرمز میانی (MIRI) و حسگر هدایت دقیق/تصویرگر مادون قرمز نزدیک و طیفنگار بدون شکاف (FGS-NIRISS). تلسکوپ فضایی «جیمز وب» دستاورد کوششهای مشترک ناسا، آژانس فضایی اروپا و آژانس فضایی کانادا است. ناسا با همکاری آژانس فضایی اروپا و آژانس فضایی کانادا، دهههاست در حال کار بر روی این تلسکوپ است و بیش از ۱۰میلیارد دلار برای ساخت آن هزینه کرده است.
هدف اصلی این تلسکوپ، بررسی چگونگی شکلگیری و تکامل کهکشانها پس از مهبانگ است و قصد دارد با نگاهی به ژرفنای کیهان، تصاویری از نخستین کهکشانهایی که تاکنون شکل گرفتهاند، ثبت کند. دوربینهای فروسرخ این تلسکوپ به اندازهای تیرومند و دقیق هستند که میتوانند حضور یک زنبور را از فاصلهی ۲۴۰هزار مایلی (فاصلهی میان زمین و ماه) تشخیص دهند. «جیمز وب» همچنین به اخترشناسان کمک خواهد کرد تا اسرار جهان را درک کنند. «جیمز وب» ۱۰۰برابر نیرومندتر از هابل است. همچنین، وب از نور فروسرخ بهره میجوید و دارای طولموجهایی است که میتوانند از میان ابرهای غباری نیز که ممکن است از دید هابلِ متکی به نور مرئی جا مانده باشند، گذر کند. وب باید عمیقتر از پیش کیهان را رصد کند و کهکشانهایی را که پس از مهبانگ شکل گرفتند، شناسایی کند. شناسایی این کهکشانها به دلیل دوردست بودن و نور کم برای هابل چندان امکانپذیر نیست.
نمیتوان گفت «وب» جایگزین «هابل» خواهد شد، چرا که «هابل» همچنان در حال رصد کیهان است و ناسا امیدوار است تا چند سال دیگر (احتمالاً تا دههی ۲۰۳۰) نیز بتواند از آن استفاده کند. «هابل» یکی از بزرگترین و پرکاربردترین تلسکوپها به شمار میرود. «وب» اغلب به عنوان جانشین یا جایگزین هابل توصیف میشود، اما به رغم تعداد انگشتشماری مشکل در طول این سالها، ابزارهای علمی «هابل» همچنان قوی هستند و این دو تلسکوپ بزرگ قرار است با هم (البته دور از یکدیگر) در فضا مشاهداتی را انجام دهند. «هابل» میتواند نورهای محدوده طول موج حدود ۲۰۰ نانومتر (nm) تا ۲.۴ میکرون را ببیند، در حالی که برد «وب» از حدود ۶۰۰ نانومتر تا ۲۸ میکرون خواهد بود. «جیمز وب» برخلاف «هابل» در مدار زمین قرار نمیگیرد، بلکه در مدار خورشید و در نقطهی لاگرانژی دو در فاصلهی میان ۳۷۴هزار تا ۱.۵میلیون کیلومتری از زمین قرار خواهد گرفت. نقاط لاگرانژی پنج نقطه میان دو جسم بزرگ هستند که در آنها، نیروهای جاذبهی دو جسم همدیگر را خنثی میکنند.برگرفته از:
خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)ویرایش برای بازنشر در iiiwe.com :
امیریاشار فیلا