■ سازهای ایرانی در دست نوازنده‌ی دوره‌گرد آلمانی بخش عمومی

 

 

دیدن نوازندگان دوره‌گرد در خیابان‌های شهرها و روستاهای اروپا رویداد غریبی نیست؛ اما اگر گذرتان به مرکز شهر «بوخوم» در آلمان بیفتد، ممکن است شنیدن نوایی آشنا شما را شگفت‌زده کند: شاید تصنیف «بهار دلنشین» زنده‌یاد روح‌الله خالقی را بشنوید و یا ملودی «سیمین‌بری» جمشید شیبانی شما را به خاطرات گذشته ببرد.

اگر کنجکاوی کنید و به سراغ منبع این آواهای آشنا بروید،
ممکن است تعجب‌تان بیش‌تر شود: جوانی با پوست و موی روشن و ظاهری کاملاً غیرشرقی را خواهید دید که در حال نواختن سنتور یا تار ایرانی‌ست. این جوان بنیامین اشتاین (Benjamin Stein) نام دارد، نوازنده‌ی دوره‌گرد اهل شمال آلمان که بدون هیچ زمینه و آشناییِ پیشین، اتفاقی موسیقی ایرانی را کشف کرده و دوستدار آن شده‌
است.

برای کسی که ناگهان با چشم‌انداز نوازنده‌ی آلمانیِ موسیقی ایرانی روبه‌رو می‌شود، به احتمال فراوان این پرسش پیش می‌آید که چرا و چگونه؟

بر خلاف آنچه ممکن است بپندارید، گام نخستِ این آشنایی، محیط و سفارش و تشویق دوستان و آشنایان ایرانی نبوده که بنیامین اشتاین را با موسیقی ایرانی آشنا کرده است. خود او در این باره می‌گوید: «قضیه این بود که من پیش‌تر هم در خیابان نوازندگی می‌کردم و نخستین ساز شرقی‌ام، ساز ترکی باغلاما بود. یک روز کسی که به گمانم ایرانی بود، پیشم آمد و گفت چرا تلاش نمی‌کنی تار بزنی؟ ما در خانه هم مجموعه‌ی بزرگی از موسیقی‌های جاهای گوناگون جهان را داریم، و به‌ویژه پدر ناتنی‌ام این‌گونه موسیقی‌ها را بسیار دوست دارد و موسیقی‌های جاهای گوناگون همچون موسیقی ازبکستان، ایران، افغانستان و بسیاری از
کشورهای آفریقایی یا کشورهای جنوب و مرکز آسیا را در مجموعه‌ی شخصی‌اش گردآوری کرده است. ما قبلاً یک سی‌دی موسیقی ایرانی در خانه داشتیم که سه قطعه داشت: یک تکنوازی تنبک و یک تکنوازی سنتور و یک قطعه با تار و تنبک. این سی‌دی را چندین بار گوش دادم و در اینترنت هم زیاد دنبال موسیقی ایرانی گشتم، تا این که با یک ایرانی آشنا شدم که تار می‌زند و در آلمان زندگی می‌کند. از او پرسیدم کجا می‌شود ساز ایرانی خرید. او هم مرا با برادرش، پویان ناصرپور آشنا کرد که بسیار خوب سنتور می‌زند و در آن زمان می‌خواست فروشگاهی برای سازهای ایرانی راه‌اندازی
کند. با او تلفنی زیاد حرف زدم و چون پول زیادی نداشتم و سنتور ارزان‌تر از تار بود، تصمیم گرفتم سنتور بخرم.»

آغاز کار با سنتور برای بنیامین بسیار سخت بود؛ به‌ویژه بدون کمک استادی که برای یادگیری به او کمک کند. اما بعد از نزدیک به یک سال به‌تنهایی سروکله زدن با سنتور، این مشکل هم حل شد. خودش می‌گوید: «تابستان پیش با یک آموزگار سنتور به نام رضا
بهشتی‌پور در بوخوم آشنا شدم. چند بار با هم دیدار کردیم و فهمید من چقدر این موسیقی را دوست دارم. الان همدیگر را زیاد می‌بینیم و بسیاری چیزها به من یاد داده ‌است.»

بنیامین می‌افزاید: «پس از مدتی شروع کردیم با هم کنسرت دادن، مثلا در جشن‌های ایرانی‌ها. او یک انجمن هنری ایرانی‌ـ‌آلمانی هم در شهر «دوسلدورف» راه انداخته، تا به ترویج و حفظ موسیقی کلاسیک ایرانی کمک کند. در ضمن چند کنسرتِ نیکوکارانه هم برای کمک به بچه‌های خیابانیِ ایران برگزار کرده ‌است.»

البته بنیامین فقط تار و سنتور نمی‌نوازد، بلکه با نواختن چندین و چند ساز
دیگر هم آشنایی دارد و در زمینه‌ی موسیقی ملل گوناگون فعالیت می‌کند؛ از موسیقی اروپای شرقی گرفته تا نواهای ترکی و مقدونی و افغان و جاهای دیگر.

او شمار سازهایی را که می‌تواند بنوازد، نمی‌داند و در این باره می‌گوید: «نخستین سازی که یاد گرفتم، گیتار بود. بعد درامز، بیس، کمی پیانو، آکاردئون و مدتی هم کلارینت می‌زدم و انواع سازهای زهی مانند ماندولین و بانجو را هم یاد گرفتم. مدتی هم به انواع سازهای ضربی علاقه داشتم، مثل سازهای ویتنامی و اندونزیایی.
اما نی ایرانی تنها سازی‌ست که تا کنون نتوانسته‌ام از آن صدایی دربیاورم.»

کنسرت بعدی بنیامین اشتاین روز ۲۲ دسامبر (یکم دی) به مناسبت شب یلدا در شهر بوخوم برگزار می‌شود.

 

برگرفته از : http://degargoon.ir