■ اختلاس از «بانک زمین» بخش شهرسازی

منطقه ۲۲، بانک ارزشمندی از زمین برای تهران بود که می‌توانست با اجرای پروژه‌های فراشهری دیده شده در طرح تفصیلی، به یکی از منابع درآمد پایدار برای شهر تبدیل شود. اما پروژه‌های فراشهری و درآمد پایدار، جای خود را به برج‌های پر زرق و برق با قیمت‌های نجومی داد. مالکان این برج‌ها با رویای زندگی در رفاه، امکانات و آسایش در قطب گردشگری و تفریحی تهران پا به خانه‌های خود گذاشتند؛ رویایی که تنها با یک روز زندگی در این برج‌ها، می‌توان دریافت که سرابی بیش نبوده است. در زمان مدیریت قالیباف، شهردار تهران، طرح تفصیلی برای این منطقه تهیه شد که اجازه توسعه بافت مسکونی را به شهرداری نداده بود. به‌گفته بهرام فریور صدری، مجری طرح تفصیلی منطقه ۲۲ ، اتفاقی که در این منطقه رخ داده است ۸۰درصد مغایر با طرح تفصیلی بوده است که آن‌ها تهیه کرده‌اند. شهرداری با شهرفروشی، یک فرصت بی‌نظیر درآمدی را از تهران گرفت و آن را به تهدیدی برای این شهر تبدیل کرده است.

■ برج های لوکس اما محروم

منطقه ۲۲ تهران، ظاهری فریبنده با برج‌های لوکس دارد که از کمترین سرانه‌های خدماتی و شهری محروم هستند؛ حتی می‌توان گفت یکی از مناطق محروم از لحاظ سرانه‌های خدماتی و شهری است. پیمانکاران این منطقه به‌راحتی از زیر بار تعهدات خود درخصوص تامین سرانه‌ها شانه خالی کرده‌اند. مساله تا آنجا پیش رفته که بسیاری از واحدهای مسکونی برج‌های منطقه ۲۲، به‌دلیل عدم پرداخت عوارض پایان‌کار ندارند. ترافیک سنگین، آلودگی آب شرب، کمبود مدارس و ... از دیگر مشکلات این منطقه است.

■ تخلف در منطقه‌ی ۲۲ مشهود است

بهرام فریور صدری، مدیرعامل شرکت تهیه‌کننده دومین طرح تفصیلی منطقه ۲۲ ، به «قانون» درباره اتفاقات رخ داده در این منطقه، گفت:« رویدادهایی که در این سال‌ها برای منطقه ۲۲ رخ داده است، هیچ شباهتی با آنچه که ما برای این منطقه طراحی و درنظر داشتیم، ندارد. کاملا مشهود است که در منطقه ۲۲ تخلف صورت گرفته است. هنگامی‌که در اوایل دهه ۸۰ شروع به مطالعه و تهیه طرح کردیم، اولین مطلبی که از سوی ما به شهرداری عنوان شد، عدم توسعه کاربری مسکونی در منطقه ۲۲ بود. قبل از شرکت ما، یک شرکت دیگر اقدام به مطالعه و تهیه طرح تفصیلی در آنجا کرده بود. آن مهندسین مشاور نیز طرح تفصیلی را براساس طرح جامع «فرمان‌فرمایان» تهیه کرده بودند. در آن زمان برای منطقه ۲۲ توسعه مسکونی دیده شده بود اما از آنجایی‌که در گذشته این منطقه خارج از محدوده خدمات شهری بود،پروانه ساختمانی برای آن صادر نمی‌شد. پس از آنکه منطقه ۲۲ به محدوده خدمات شهری افزوده شد، در طرح جامع، استقرار جمعیتی در حدود ۷۰۰ هزار نفر را در آنجا پیش‌بینی کردند. طرح تفصیلی نیز براساس همین مساله تهیه شد».

■ منطقه‌ی ۲۲ ؛ بانک زمینی که از میان رفت

بهرام فریور صدری ادامه داد: « همزمان با شروع کار شرکت، طرح جامع منطقه شهری تهران تهیه شده بود. در طرح جامع، عدم توسعه مسکونی در منطقه ۲۲ پیشنهاد شده بود . تنها مکانی که در تهران برای اجرای پروژه‌های فراشهری وجود داشت، منطقه ۲۲ بود. در کلانشهر تهران از لواسانات تا کرج، منطقه ۲۲ مرکز محسوب می‌شد. در طرح تفصیلی، زمین‌های باقی‌مانده همانند میدان تیر چیتگر و پادگان دستواره که تخلیه شده بودند، برای ایجاد خدمات فراشهری پیشنهاد شد. خدمات فراشهری شامل ورزشی، تفریحی، گردشگری، مراکز تجارت بین‌المللی و خدمات شهری می‌شود».

■ درگیری با شهرداری برای مقابله با برج‌سازی

او افزود:« ۶ سال بین ما و شهرداری تهران، بحث و درگیری درخصوص عدم توسعه بافت مسکونی در منطقه ۲۲ وجود داشت. مدیران شهرداری می‌گفتند که طبق طرح تفصیلی قبلی در این منطقه، تهعد صدور مجوز ساخت و ساز کرده‌اند و نمی‌توانند نسبت به این مساله بی‌تعهد باشند. پس از آن همه درگیری اعلام کردیم که می‌توانید جمعیت ۱۸۰ هزار نفری را برای این منطقه درنظر بگیرید اما مدیران شهرداری عنوان کردند که تنها ۳۰ هزار واحد در میدان تیر چیتگر تعهد کرده‌اند. سرانجام برای اینکه شهرداری بتواند به تعهدات خود نسبت به سازنده‌ها پایبند باشد، استقرار جمعیت ۳۵۰ هزار نفری را پیشنهاد دادیم که بتوانیم از باقی‌مانده زمین برای اجرای پروژه‌های خدمات شهری و فراشهری استفاده کنیم. اما شهرداری همچنان مخالف بود. می‌خواستیم شهرداری بیشتر از آن حد که تعهد کرده بود، دیگر پروانه ساخت و ساز صادر نکند. برای این کار حتی با شرکت تعاونی ارتش که شهرداری تعهد ساخت ۳۰ هزار واحد را در میدان تیر چیتگر به آن‌ها داده بود، جلسه برگزار کردیم و درپایان با آن‌ها برای ساخت ۱۰ هزار واحد مسکونی به توافق رسیدیم. متاسفانه پس از اینکه شرکت ما از این کار کنار رفت، آن‌ها نیز زیر توافق خود زدند».

■ قالیباف در اندیشه‌ی آبادانی تهران نبود

فریور صدری عنوان کرد:« برای پادگان دستواره طرحی پیشنهاد شده بود که بخش عمده‌ای از زمین را به دریاچه چیتگر و بخش دیگر را به خدمات اطراف دریاچه اختصاص بدهند. در ازای آن به زمین‌های باقی‌مانده در چهارباغ تراکم تجاری داده شود. بحث استقرار جمعیت ۳۵۰ هزار نفری همزمان با دوره‌ای مصادف شد که احمدی‌نژاد به‌عنوان رییس جمهور اعلام کرد به تمامی مناطق تهران ۲۰ درصد جمعیت اضافه شود. در آن زمان تمامی مناطق به‌جزو منطقه ۲۲ این طرح را قبول کردند. حتی شورای شهرسازی نیز این طرح را تصویب کرد. اتفاقی که برای تهران در منطقه ۲۲ رخ داده است، بسیار وحشتناک است؛ چراکه تنها بانک زمین ارزشمند تهران را از دست داده‌ایم. در طرح شهری، استقرار مراکز اداری صنایع نزدیک به آن منطقه همانند ایران‌خودرو و... را پیشنهاد کرده بودیم حتی توصیه کردیم که به‌ازای پروانه مسکونی، به مالکان پروانه تجاری و تفریحی اعطا شود. به‌هیچ یک از این طرح‌ها عملی نشد. هنگامی‌که قالیباف در این حجم پروانه خلاف صادر می‌کند، به‌نظر من در اندیشه‌ی پیشرفت و آبادانی تهران نیست وتنها می‌خواهد درآمدی کسب کند که صرف برخی مسائل کند».

■ شهرفروشی؛ راه‌حل همیشگی شهرداری

یکی از دلایل شهرفروشی در چند دهه اخیر، نبود درآمد پایدار برای شهر تهران است. بانک زمین منطقه چیتگر، می‌توانست درصورت اجرای پروژه‌های فراشهری به‌عنوان درآمد پایدار برای تهران محسوب شود. فریور صدری در این‌باره گفت:« پنجاه پروژه بزرگ در آن منطقه تعریف کردیم که اگر اجرا می‌شد، می‌توانستیم منابع مالی مورد نیاز توسعه کل منطقه را تامین کنیم. ولی مدیریت این پروژه‌ها سخت بود و صدور پروانه ساخت و ساز نیازی به مدیریت و برنامه‌ریزی ندارد. شهرداری نیز راه ساده و راحت‌تر را انتخاب کرد. به مدیران شهرداری تهران بارها اعلام کردیم که می‌توانیم راه‌حل‌هایی ارائه بدهیم که درآمد شهرداری چندین برابر شود اما این کار نیاز به مدیریت داشت که در شهرداری تهران نبود».

■ نخواستند ناظر طرح تفصیلی باشیم

او درباره نحوه پایان یا لغو قرارداد شرکت گفت:« با شهرداری توافق کرده بودیم طرح تفصیلی را همانند دیگر شهرهای کشور تایید کنیم و بعد آن را رها کنیم که پس از آن شهرداری شروع به تخلف و انحراف از طرح کندو به‌عنوان مهندسین ناظر همچنان حضور داشته باشیم. شرکت ما مشاور معین منطقه بود و مجبور بودند حرف ما را در زمان تهیه طرح تفصیلی قبول کنند. بعد از اینکه طرح تفصیلی تمام شد، قرار بود بخش نظارت بر اجرا شروع شود که دکتر چمران، رییس شورای شهرگفت:« اجرای طرح تفصیلی برعهده شهرداری است و نیاز به حضور ما به‌عنوان ناظر نیست». به آن‌ها توضیح دادیم که مرحله اجرای طرح تفصیلی بسیار مهم است و مهندس مشاور باید حضور داشته باشند اما سرانجام آن‌ها قبول نکردند و قرارداد لغو شد».

■ مغایرت ۸۰درصدی با طرح تفصیلی

فریور صدری با اشاره به مغایرت ۸۰ درصد طرح تفصیلی با آنچه که درحال حاضر در منطقه ۲۲ رخ داده است، عنوان کرد:« ۱۰ الی ۲۰ درصد از طرح تفصیلی که تهیه کرده بودیم، اجرا شده است. به‌عنوان مثال طرح دریاچه را اجرا کردند اما شکل و ظاهر آن عوض شد. قرار بود بدون آنکه دریاچه کوچک شود، سطح دریاچه را گسترش دهیم و در میان دریاچه یک جزیره احداث شود. با این طرح، دریاچه بزرگ‌تر به‌نظر می‌رسید و آب کمتر مورد نیاز بود. همچنین احداث یک اتوبان روی دریاچه را نیز پیشنهاد کرده‌ بودیم که هیچ‌کدام از این طرح‌ها اجرایی نشد. شهرداری، دریاچه چیتگر را کوچک‌تر ساخت و یک‌سری جزیره‌های کوچک بدمنظر را نیز در میان دریاچه احداث کرد».

گزارش و گفت‌وگو : نجمه جمشیدی
برگرفته از : پایگاه خبری «قانون»
ـ در همین زمینه :
■ آنچه جانشینان کرباسچی بر سر تهران آوردند