«روز زمین» رویدادی سالانه است که به منظور جشن گرفتن و گرامیداشت محیط زیستِ زمین و افزایش آگاهیهای همگانی دربارهی آلودگی برگزار میشود. با این رویکرد، در بیستودوم آوریلِ هر سال، راهپیماییها، گردهمآییها، کنفرانسها و کنشهایی در فضای باز و محیطِ آزاد با محوریتِ «روز زمین» ترتیب داده میشود.
به گزارش وبگاه علمی «بیگبنگ»، روز زمین که در قالب جنبشی مردمی آغاز شد، پشتیبانیِ مردم را برای ایجاد آژانس حفاظت از محیط زیست را جلب کرده و به تصویب قانون هوای پاک، قانون بهبود کیفیت آب، قانون گونههای در معرض خطر و بسیاری دیگر از قوانین زیستمحیطی انجامید. پیشنهاد روز زمین را سن گیلورد نلسون از ویسکانسین داد. او در سال ۲۰۰۵ میلادی درگذشت.
امسال گروه حمایت از محیط زیست موسوم به «شبکهی روز زمین» (EDN) با سازمانی دیگر وارد همکاری شده، تا یک راهپیمایی در واشنگتندیسی برگزار کند. در وبگاه این شبکه آمده است: در روز راهپیمایی برنامههایی همچون سخنرانی و آموزش توسط دانشمندان، اجرای موسیقی و برگزاری راهپیمایی در خیابانهای واشنگتن به اجرا در خواهد آمد.
تاریخچه
نخستین آیین روز زمین به سال ۱۹۷۰ بازمیگردد. پس از خسارت عظیمی که سر ریز شدن نفت در سال ۱۹۶۹ در سانتابارباراى کالیفرنیا به بار آورد، نلسون به اندیشهی سازماندهی نوعی آموزش ملی افتاد، تا آگاهی مردم را در زمینهی وضعیت محیط زیست افزایش بدهد. نلسون، «دنیس هایس» را به عنوان هماهنگکننده برگزید. هایس یک فعال سیاسی بود که بهتازگی از دانشگاه استنفورد فارغالتحصیل شده بود. نلسون توانست «پیت مککلاسکى»، جمهوریخواهِ آمریکایی را نیز متقاعد سازد تا در نقش معاون رییس به فعالیت بپردازد.
آنها با نیروی کار ۸۵ نفری توانستند بیستمیلیون نفر را در بیستم آوریل ۱۹۷۰ به خیابانها بکشانند و این راهپیمایی عظیم را برگزار نمایند. دانشگاهها اعتراضاتى را بر پا کردند و مردم نیز به منظور سخن گفتن دربارهی محیط زیست و پیدا کردن راهکارهایی برای حفاظت از سیارهی مادری ـ زمین، تنها گاهوارهی شناختهشدهی زندگی در کیهان ـ در مکانهای همگانی گردهمآییهایی را برگزار کردند. بر پایهی تاریخچهی روز زمین که از سوی وبگاه EDN ارائه شده، گروههایی که بر علیه سرریز یا نشت نفت، کارخانههای آلودهکننده، تأسیسات برق، فاضلابها، زبالههای سمّى، کودهای شیمیایی، آزادراهها، از دست رفتن حیات وحش و انقراض گونههای زنده مبارزه میکردند، متوجه این قضیه شدند که ارزشهای مشترکی را دنبال میکنند.
نلسون در دهمین سالگرد روز زمین در مقالهای برای نشریهی EPA نوشت: «در چنین روزی آمریکاییها اثبات کردند که به درک و فهم کافی رسیدهاند و دربارهی انحطاط محیط زیست و اتلاف نابخردانهی منابع بهشدت ابراز نگرانی میکنند.» رییسجمهور بیل کلینتون در سال ۱۹۹۵ مدال ریاستجمهوریِ آزادی را به پاس کارهای نلسون برای ایجاد روز زمین به وی اعطا کرد که بالاترین افتخار برای یک شهروند آمریکایی به شمار میرود.
روز زمین مدرن
روز زمین با گذشت سالیان، رشد و گسترش پیدا کرد و در سال ۱۹۹۰ میلادی به یک روز جهانی تبدیل شد و دویست میلیون نفر از ۱۴۱ کشور جهان در این رویداد مشارکت کردند. در روز زمینِ سال ۲۰۰۰، پنجهزار گروه فعال زیستمحیطی از ۱۸۴ کشور نقش داشتند. هایس کمپینى را ساماندهی میکرد که گرمایش جهانی و انرژی پاک را در دستور کار خود قرار داده بود. در سال ۱۹۹۷ رهبران جهان در کیوتوى ژاپن بر این نکته تأکید داشتند که انتشار کربن در اثر مصرف سوختهای فسیلی عامل اصلی گرمایش جهانی است و باید کارهایی برای جلوگیری از انتشار فزایندهی آن انجام داد.
در چهلمین سالگرد روز زمین در سال ۲۰۱۰، تعداد ۲۲۵هزار نفر در خیابان ملی برای وضعیت آبوهوایی به تظاهرات پرداختند. «شبکهی روز زمین» کمپینى را با هدف کاشت یکمیلیارد درخت آغاز کرد. این هدف در سال ۲۰۱۲ تحقق پذیرفت. سال گذشته «بان کیمون»، رییس وقت سازمان ملل متحد در روز زمین از رهبران جهانی درخواست کرد تا توافقنامهی وضعیت هوایی پاریس را به منظور نگهداشتن گرمایش زمین در زیر دو درجهی سلسیوس امضا کنند. باراک اوباما، رییسجمهور وقت آمریکا نیز آن توافقنامه را امضا کرد. بر پایهی گزارش EDN، امروزه بیش از یکمیلیون نفر از سرتاسر جهان در برنامههای روز زمین مشارکت دارند.
دستاوردها و تأثیرات روز زمین
اگرچه روز زمین به موضوعی شناختهشده و بسیار بااهمیت تبدیل شده، بررسیها حاکی از آن است که موضوع محیطزیستگرایی در جا زده و با گرفتاریهایی پرشمار دستبهگریبان است. برابر نظرسنجی گالوپ، چهلودو درصد شهروندان آمریکایی بر این باورند که در مورد خطرات تغییر وضعیت آبوهوا مبالغه میشود. کمتر از نیمی از آمریکاییها هم میگویند که باید حفاظت محیط زیست بر تولید انرژی ترجیح داده شود.
«سوزان کلیتون»، استاد روانشناسی و مطالعات زیستمحیطی در کالج ووستر اوهایو در این باره میگوید: اما روز زمین همچنان مهم است، چرا که ارزشهای انسانی و خطراتی را که این سیاره را تهدید میکنند، در یاد و ذهن و خاطر مردم زنده نگهمیدارد و یاد آور میشود. همچینن، راهکارهایی را برای حفاظت از محیط زیست پیشنهاد و فراهم میکند. اندیشیدن دربارهی تاریخچهی عملگرایی در حوزهی محیط زیست و روش همکاری افراد برای تغییر رویههای موجود، میتواند ما را برای ایجاد تغییرات مثبت در آینده خوشبین کند.
«میا یاماگوچى»، هماهنگکنندهی شبکهی Cool Climate در دانشگاه کالیفرنیا (آزمایشگاه انرژی مناسب و تجدیدپذیر برکلی ) نیز با این دیدگاه موافق است. به گفتهی او، کارهای بسیاری وجود هست که همه میتوانند برای مدیریت اثرات زیستمحیطی انجام دهند. از همین رو، کارهایی از این دست، روز زمین و کنشها و برنامههای آن را از نگرانیهایی نظیر بدهی ملی یا سیاست خارجی آمریکا، متمایز و متفاوت میکند.
فعالیتها و کنشهای روز زمین
هر سال شرکتها و فعالان گسترهی محیط زیست به ایجاد پروژههای تازه، ابتکار عمل و کمپینهایی برای حفاظت و بازیابی زمین میپردازند. کودکان آمریکایی نیز غالباً با ساخت کاردستی به شکل زمین و ارائهی پروژههایی در این زمینه، در این جشن شرکت میکنند و آن را گرامی میدارند. بنا به گزارش ecoATM، سی درصد از افراد موافقتشان را برای کاشت درخت در روز زمین و ۲۳درصد برای پاکسازی بوستانها و پارکهای محلی اعلام کردند. ۴۷درصد از شرکتکنندگان در نظرسنجی نیز روز زمین را با بازیافت مواد مرتبط دانستند.
از ایدههای برخی افراد در کنشهای کارسازتر زیستمحیطی میتوان این مورد را برشمرد: ناتانیل وستون، استادیار دانشهای زیستمحیطی در دانشگاه ویلانووا خاطر نشان کرد: دو راه برای گرامیداشت روز زمین وجود دارد تا جهان را تا اندازهای بهتر کنیم. راه نخست، افزایش درک و دریافتِ انسانها از اهمیت مسائل زیستمحیطی است. مردم باید نسبت به اقدامات حیاتی در راستای حفاظت از محیط زیست آگاهی یابند. راه دوم، مشارکت فردی در کنشهایی همچون کاشت درخت، پاکسازی نهرها و رودخانهها یا جمع کردن زبالههای موجود در پارکهای محلی میباشد. خاموش کردن لامپهای اضافه و دقت در مصرف برق میتواند از دیگر راهها برای احترام به زمین باشد. چند بار لامپهای خانهتان را در حالت روشن گذاشته اید و فراموش کردهاید که آن را خاموش کنید؟ این موضوع را ساده نپندارید. با این کار تا اندازهای شایان توجه در مصرف انرژی صرفهجویی میکنید.
برگردان : منصور نقیلو ویرایش : امیریاشار فیلا برگرفته از : وبگاه علمی «بیگبنگ»
|
|