■ شیوه‌های برچیدن سازه‌ی یک سد کدام‌اند؟ + گزارش تصویری بخش عمومی

چندی پیش مهندسان آمریکایی برای باززنده‌سازی رودخانه‌ها و در راستای مساعدسازی محیط برای حیات‌وحش، 60 سد آبی را ویران کردند. در حالت کلی، برچیدن سازه‌ی سدها چالش بسیار بزرگی به شمار می‌آید.

 

 

در سال 2010 / 1389، مهندسان آمریکایی اقدام به تخریب 60 سد کردند، و به این ترتیب به باززنده‌سازی رودخانه‌ها به نفع حیات‌وحش کمک کردند. بیش‌تر این سدها کوچک بودند، اما در کل، برچیدن سدهای بزرگ چالش بسیار بزرگی به شمار می‌آید.

به گزارش پاپ‌ساینس، در ماه سپتامبر / شهریورماه آینده، اداره‌ی پارک‌های ملی آمریکا بزرگ‌ترین پروژه‌ی برچیدن سد را که تاکنون در آمریکا انجام گرفته، آغاز خواهد کرد. در این پروژه قرار است سدهای 70متری و 33متری ساخته‌شده بر روی رودخانه‌ی الوا
(Elwha)، واقع در پارک ملی المپیک در ایالت واشنگتن تخریب شوند. این پروژه سه سال طول خواهد کشید؛ اما آیا تا کنون با خود اندیشیده‌اید که بهترین شیوه برای تخریب سازه‌ی یک سد چیست؟

 

* برچیدن سد گلینز کانیون

 

 

کارکنان پروژه، تخریب سد بتنی 70متری را با به‌کارگیری ماشین‌های حفار مجهز به چکش‌های هیدرولیکی آغاز می‌کنند. ماشین‌های حفار بر روی کرجی‌هایی سوار شده‌اند و روی آب شناورند، و سوراخ‌هایی را در بدنه‌ی سد ایجاد می‌کنند به‌گونه‌ای‌که سد هیچ‌گاه به‌طور کامل شکاف بر ندارد؛ روشی که در اصطلاح «لب‌پر کردن» خوانده می‌شود. به این شیوه، عمق مخزن سد روزانه نیم متر کاهش می‌یابد.
 

* درختکاری

 

 

 

برچیدن سد باعث می‌شود بیش از سه‌میلیون مترمربع زمینی که پیش‌تر زیر آب بود، از زیر آب بیرون بیاید و در معرض فرسایش قرار گیرد. اداره‌ی پارک‌های ملی آمریکا دست به ساخت گلخانه‌ی تازه‌ای در پارک ملی المپیک زده است، و از پاییز سال آینده به بازکاشتِ 300هزار اصله درخت در سواحل تازه‌ی رودخانه مبادرت خواهد کرد. افزون بر آن، دو و نیم تن بذر گیاه را نیز در سراسر منطقه پخش
می‌کند.
 

* رهاسازی رسوبات

 

 

 

18میلیون مترمکعب رسوب در پشت این سد جمع شده است. اگر رهاسازی این رسوبات به‌یک‌باره و با سرعت انجام بگیرد، تصفیه‌خانه‌های آب را در خود فروخواهد برد و به صورت توده‌هایی در بستر رودخانه جمع خواهد شد. از آن‌جا ‌که در این شیوه انهدام سد به آرامی انجام می‌پذیرد، گل‌ولای به پایین‌دست رودخانه منتقل می‌شود، سواحل و زمین‌های تخم‌ریزی ماهیان را بازسازی می‌کند، و در مدت چهار سال به اقیانوس
می‌رسد.
 

* برچیدن سد الوا

 

 

 

کارکنان پروژه یک دیواره‌ی خاکی خواهند ساخت که باعث انحراف جریان رودخانه از یکی از دو سرریز سد می‌شود. بنابراین، آن‌ها می‌توانند این بخش را در حالت خشک تخریب کنند. سپس این خاکریز را برمی‌چینند و با ساخت یک خاکریز تازه، سرریز دیگر را به هنگام تخریب آن، خشک نگه می‌دارند.
 

* مساعدسازی محیط زیستِ ماهیان و آبزیان رودخانه‌ای

 

رودخانه‌ی الوا با سدهایی که بر روی آن ساخته شده بود، پناهگاه سه‌هزار ماهی است؛ اما باید بتواند 400هزار ماهی را در خود نگاه دارد. برای رسیدن به این عدد، قبیله‌ی Lower Elwha Klallam اقدام به ساخت یک محل تازه‌ی تخم‌ریزی در نزدیک دهانه‌ی رودخانه کرده است.

 

 

 

برگرفته از : پایگاه اینترنتی «خبرآنلاین»

www.khabaronline.ir ، چهاردهم بهمن 1390

ویرایش و بازتنظیم : امیریاشار فیلا