■ موازین حرفه‌ایِ پاسخ‌گویی در دیدگاه‌های مهندس بهرام غفاری بخش شهرسازی

مهندس محسن بهرام غفاری یکی از انگشت‌شمار پیشکسوتان جامعه‌ی مهندسی کشور است که دوست و دشمن، مخالف و موافق، به حُسن‌نیت و احاطه‌اش بر ریزه‌کاری‌های حرفه‌ای و حقوقی معترف‌اند و اذعان دارند. او بر پایه‌ی آگاهی‌های گسترده‌ی حقوقی و صنفی، در چند دهه‌ی اخیر در تدوین قانون‌های گوناگونِ مرتبط با مهندسی ساختمان نقش داشته است و هرچند به صراحت می‌گوید که در زمان تدوین قانون نظام مهندسی ساختمان از تجربه‌ی کافی برای تهیه‌ی قانونی جامع برخوردار نبوده، گفته‌ها و نوشته‌هایش همواره متقن، مستند و روشنگر بوده‌اند. او که درکارنامه کاری خود عناوینی همچون رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران و دبیر اجرایی شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی کشور را دارد، هم‌اکنون عضو شورای به‌روزرسانی مقررات ملی ساختمان است.
در حالی که تنها نزدیک به یک‌ماه‌ونیم تا برگزاری انتخابات نظام مهندسی زمان مانده است، بازخوانی بخش‌هایی از دیدگاه‌ها و گفته‌های او درباره‌ی حرفه‌ی مهندسی و حرفه‌گرایی می‌تواند بینش‌دهنده باشد:
■ در بخش ساختمان تغییراتی در جامعه پدید آمده است؛ در گذشته هر کسی برای خود و خانواده‌اش مسکن و سرپناه می‌ساخت و عمده‌ی ساخت‌وسازها معطوف به این‌گونه کارها بود، اما از پنج دهه‌ی پیش، حرفه‌ای زاده شد که ساختمان را برای برآوردنِ نیاز دیگری تولید می‌کرد. به سخن دیگر، صنعت ساختمان از یک حرفه‌ی خودسازندگی به یک حرفه‌ی تولیدی برای عرضه به جامعه تبدیل شده است، که باید مبانی آن تغییر کند؛ اما این کار انجام نپذیرفته و مبانی حقوقیِ این کار و مسئولیت آن تدوین نشده است.
■ در گذشته مسئولیت متوجه یک حرفه‌مند بود اما پس از آن که تولید و فروش ساختمان از حرفه‌مند به کسی که زمین را تصرف کرده تغییر کرد، مسئولیت نیز به همین نسبت تغییر یافت. اگرچه پیشه‌ور و تولیدکننده نیز همچنان مسئول‌اند، مرکز ثقل به سوی فردی که واحد مسکونی را ارائه می کند، تغییر یافته است و در این شرایط، هر خریدار واحد مسکونی و مصرف‌کننده‌ی غیرخریدار و جامعه، پاسخ‌خواه هستند.
■ پاسخ‌گویی سازنده نیاز به قوانین مستحکمی دارد؛ در این رابطه نیاز به یک نظام مسئولیت متقن و نظام پاسخ‌گویی داریم که این موضوع هم‌اکنون رها شده است.
■ حرفه باید متشکل و دارای تشکیلات باشد. از ویژگی‌های حرفه‌مندی این است که حرفه‌مندان به تشخیص و مهارت خود افتخار می‌کنند؛ اما هم‌اکنون چنین موضوعی در جامعه‌ی ما وجود ندارد.
■ اصول اخلاق حرفه‌ای نصیحت نیست؛ اخلاق حرفه‌ای به‌معنای قواعدی است که اگر کسی آن را نقض کرد، با حضور در مراجع قضایی محاکمه شود. همچنین، یکی از لوازم حرفه‌گرایی این است که به حرفه‌مندِ همکار خود احترام بگذارد و در این میان، اعتمادبه‌نفس حرفه‌ای نیز بسیار مهم است و باید اهتمام در حرفه‌مند ایجاد شود.
در نظام بسازوبفروشی از این وضعیت فاصله داریم. خوب نیست کسی که بیش‌ترین بار تولید را برعهده دارد، تا این اندازه در گمنامی باشد.
■ بحث حرفه‌گرایی بسیار اهمیت دارد. هم‌اینک بسازوبفروشی پژواک بدآهنگی را در گوش‌ها و ذهن‌ها ایجاد می‌کند و این در حالی‌ست که تولید پیچیده نیازمند حرفه‌گرایی است که موازین آن در دنیا مشخص شده است و باید مرزهایی روشن و تعریف‌پذیر داشته باشد.
■ به اندازه‌ای واژه‌ی «بسازوبفروشی» را بد اطلاق کرده‌ایم و به کسانی که به دنبال سود و منافع شخصی هستند، نسبت داده‌ایم که بازسازی و احیای این حرفه دشوار شده است؛ و تا زمانی هم که این حرفه بازسازی نشود، متشکل نمی‌شود و تا زمانی که متشکل نشود، پاسخ‌گو نمی‌شود.
■ ما مهندسان، بسازوبفروش‌ها را به بی‌مبالاتی محکوم می‌کردیم، اما کارنامه‌ی بی‌مبالاتی برخی از ما مهندسان، فراگیر شده است، که هر دوی این‌ها باید اصلاح شوند. از بسازوبفروش‌ها باید یک حرفه‌ی قابل‌دفاع به وجود بیاوریم. در غیر این صورت، به موازین حرفه‌ایِ پاسخ‌گویی نمی‌رسیم.


برگرفته از : www.mazrud.ir
گزینش، ویرایش و بازچینش : امیریاشار فیلا
همچنین بنگرید به :
ـ www.iiiwe.com/ bribery_oppose_amendment_engineering
ـ www.iiiwe.comprofessional_ethics_ensure_preservation_national_capital