■ شفق قطبی در سیاره‌ی سرخ بخش عمومی

شفق قطبی افزون بر زمین، در سیاره‌های برجیس، کیوان، نپتون و ناهید نیز دیده شده است. در بهرام (مریخ) نیز شفق قطبی هست، با این تفاوت که به‌جای ارغوانی و سبز، بیش‌تر به رنگ آبی دیده می‌شود.
نمای بالا نشان می‌دهد که شفق قطبی در سیاره‌ی سرخ چه‌گونه دیده خواهد شد. این نما را «ژان لیلنستن» و همکارانش در بنیاد اخترفیزیک و سیاره‌شناسی «گرونوبل» فرانسه ساخته و پرداخته‌اند. آن‌ها برای ساختنِ این نگاره، از ابزاری به نام «Planeterrella» بهره جُسته‌اند که یک گوی، میدان مغناطیسی و ذرات باردار را در جایی سربسته مانند بتری به دام می‌اندازد. با تزریق گازهای همانند با ترکیب جوّی سیاره‌ها، این ابزار می‌تواند نشان دهد که شفق‌های قطبی در سیاره‌های گوناگون چه‌گونه و به چه رنگی دیده خواهند شد.
برای دیدنِ نمای بالا در اندازه‌ای بزرگ‌تر، این‌جا را کلیک کنید

شفق قطبی از برهمکنش ذرات باردار برجهیده از خورشید با میدان مغناطیسی سیاره و مولکول‌های اتمسفر پدید می‌آید. رنگ شفق را مولکول‌های عناصر موجود در اتمسفر تعیین می‌کنند. بیش از ۹۶درصد اتمسفر بهرام از دی‌اکسیدکربن تشکیل یافته و از آن رو که این مولکول در برخوردِ ذرات باردار پرانرژی نور آبی آزاد می‌کند، شفق قطبی در سیاره‌ی سرخ به رنگ آبی دیده خواهد شد.
پیش از این، فضاپیماها توانسته بودند شفق‌های قطبی مریخ را در نور فرابنفش ثبت کنند. در ماه‌های آغازین امسال، فضاپیمای «مِی‌ون» (MAVEN) ناسا توانست شفق قطبی را در بلندی‌های کم‌ارتفاع نیم‌کره‌ی شمالی ببیند و این در حالی است که این پدیده بیش‌تر در نیم‌کره‌ی جنوبی سیاره‌ی سرخ دیده می‌شود؛ جایی که میدان مغناطیسی نیرومندتر است.
هیچ‌یک از فضاپیماها، مدارگردها و کاوشگرهای رهسپارشده به بهرام نتوانسته‌اند شفق‌های قطبی این سیاره را در نور مرئی ببینند و ثبت کنند؛ اما دانشمندان امیدوارند کاوشگر/برنامه‌ی «اگزومارس» که سال آینده به بهرام خواهد رسید، بتواند نماهایی از شفق‌های قطبی سیاره‌ی سرخ را در نور مرئی شکار کند و به زمین بفرستد.


برگرفته از : khabaronline.ir
ویرایش : امیریاشار فیلا

■ نکته‌های آموزشی ـ ویرایشی :
ـ به‌جای «سیاره‌ی مشتری»، بنویسیم و بگوییم: «سیاره‌ی برجیس».
ـ به‌جای «سیاره‌ی زحل»، بنویسیم و بگوییم: «سیاره‌ی کیوان».
ـ به‌جای «سیاره‌ی زهره» یا «سیاره‌ی ونوس»، بنویسیم و بگوییم: «سیاره‌ی ناهید».
ـ به‌جای «سیاره‌ی عطارد»، بنویسیم و بگوییم: «سیاره‌ی تیر».
ـ به‌جای «وجود دارد»، بنویسیم و بگوییم: «هست».
ـ به‌جای «عمدتاً»، بنویسیم و بگوییم: «بیش‌تر».
ـ به‌جای «تصویر»، بنویسیم و بگوییم: «نما» یا «نگاره».
ـ به‌جای «به چه شکل» و «به چه صورت»، بنویسیم و بگوییم: «چه‌گونه».
ـ به‌جای «مؤسسه»، بنویسیم و بگوییم: «بنیاد».
ـ به‌جای «تهیه»، بنویسیم و بگوییم: «آماده کردن» یا «ساختن» یا «آماده ساختن».
ـ به‌جای «وسیله»، بنویسیم و بگوییم: «ابزار».
ـ به‌جای «استفاده» و «استفاده کردن»، بنویسیم و بگوییم: «بهره گرفتن» یا «سود جُستن» یا «بهره‌گیری» یا «به‌کارگیری».
ـ به‌جای «کُره»، بنویسیم و بگوییم: «گوی».
ـ به‌جای «فوارن» و «فوران‌یافته»، بنویسیم و بگوییم: «جهش» یا «جوشش» و «برجهیده» یا «جوشیده».
ـ به‌جای «مشابه»، بنویسیم و بگوییم: «همانند».
ـ به‌جای «مختلف»، بنویسیم و بگوییم: «گوناگون» یا «جورواجور».
ـ به‌جای «مشاهده»، بنویسیم و بگوییم: «دیدن» یا «نگریستن».
ـ به‌جای «تعامل»، بنویسیم و بگوییم: «برهمکنش» یا «همسازی».
ـ به‌جای «حاصل»، بنویسیم و بگوییم: «دستاورد».
ـ به‌جای «حاصلِ ... است»، بنویسیم و بگوییم: «از ... پدید می‌آید».
ـ به‌جای «ماوراءبنفش»، بنویسیم و بگوییم: «فرابنفش».
ـ به‌جای «سال جاری»، بنویسیم و بگوییم: «امسال».
ـ به‌جای «اوایل»، بنویسیم و بگوییم: «آغاز» یا «آغازین».
ـ به‌جای «ارتفاعات»، بنویسیم و بگوییم: «بلندی‌ها».
ـ به‌جای «قَوی»، بنویسیم و بگوییم: «نیرومند».
ـ به‌جای «اعزام»، بنویسیم و بگوییم: «فرستادن» یا «رهسپار ساختن».
ـ به‌جای به کار بردنِ نشانه‌ی جمع «...ات» و جمع مکسر واژه‌های عربیِ دارای کاربرد در پارسی،
نشانه‌ی جمع «...ها» و شکل مفرد واژه‌های یادشده را به کار ببریم. برای نمونه :
به‌جای «سیارات» و «تصاویر»، بگوییم و بنویسیم : «سیاره‌ها» و «تصویرها».


پاس‌دار زبان زیبا و توانای پارسی باشیم
و تا جایی که می‌توانیم، از به کار بردنِ واژه‌های ناپارسی بپرهیزیم.